1. GİRİŞ Gelişen ve büyüyen dünyamızda her gün yeni ürün ve iş kolları açılmakta, ürünlerin depolanması ve sonrasında taşınması gerekmektedir. Bu ürünlerin taşınmasında ise insan gücü, hem yetersiz kalmakta hem de teknolojik gelişmelerle beraber alternatiflerine göre daha maliyetli olması sebebiyle tercih edilmemektedir. Bu noktada devreye giren teknoloji, farklı alternatiflerle çözümler sunmakta, özellikle ambarlar, kargo firmaları ve toptancılar dâhil olmak üzere tüm sanayi kollarında işleri kolaylaştırmaktadır. Bu teknolojilerden en sık kullanılanlarından biri forkliftlerdir. Yükleri kaldırma ve taşımada, kullanım kolaylığı, malzeme taşımada farklı ataşman seçenekleriyle çok yönlülüğü ve dar koridorlarda kullanılma olanağı forkliftlerin kullanımını her geçen gün arttırmaktadır. Sağladığı avantajlara rağmen zaman kısıtının getirdiği hızlı davranma zorunluluğu yanında, forkliftle çalışmada stok yeri ve çalışma alanı kısıtlarıyla da karşı karşıya kalınmaktadır. Bahsi geçen kısıtlara rağmen yüksek tempodaki çalışma bu alanlarda çalışanların dikkatini azaltarak iş kazalarına yol açmaktadır. HSE verilerine göre forklift kazaları işyerlerinde meydana gelen tüm ulaşım kazalarının dörtte bire yakın kısmını teşkil etmektedir[1]. Ölümler ve yaralanmalar çalışanların hayatlarını tehdit etmekte ve çalışma hayatlarını sekteye uğratmaktadır. Kaza, herhangi bir yaralanmaya sebep olmasa bile, forkliftlere, bina ve eklentilerine, teçhizata ve mallara ciddi hasarlara sebebiyet verebilir ki forklift kazalarında ekseriyetle bu durumla karşı karşıya kalınır. Mevzuatımızda forkliftler İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği[2] kapsamında ele alınmaktadır. Ülkemizde son yıllara kadar uygulanan tüzüklerde çok fazla ayrıntıya yer verilmekte ve gelişen teknolojiye mevzuat ayak uyduramamaktaydı, uygulanmaya başlanan yeni mevzuat yaklaşımında genel çerçevenin belirlenip aşırı detaya inilmemesi ise sahada rehberlik ve yönlendirme ihtiyacı doğurmuştur. Bu tez, ülkemizde hemen hemen tüm sanayi kollarında yaygın bir şekilde kullanılan forkliftlerle dair işverenlere ve forklift operatörlerine gerekli rehberlik ve yönlendirmeye katkı sağlamak amacıyla hazırlanmıştır. Çalışmanın ilk kısmında forkliftlerle ilgili genel bilgilere yer verilmiştir. Forkliftlerin genel anlamda bir tanıtımı ve OSHA sınıflandırması, forklift dengesi, güvenlik kültürü, mevzuat ve standartlara bu bölümde yer verilmiştir. Gereç ve yöntemler bölümünde, çalışma yapılan işyerleri hakkında kısa bilgi, seçilen iş süreçleri ve çalışmanın hazırlanmasında kullanılan mülakatlar, yerinde gözlemler, standartlar ve mevzuat gibi araçları kapsayan gereç ve yöntemler sıralanmaktadır. Bulgular bölümünde çalışma sırasında standart, mevzuat ve işyerlerinde görülen eksiklikler ve sorunlu alanlara değinilmiştir. Tartışma kısmında bulgular literatürde yer alan referanslar eşliğinde irdelenirken, aynı zamanda bulguların çalışma hayatına yansımaları değerlendirilmiştir. Çalışma, iş hayatının düzenlenmesinde hem makro hem mikro alanda yol gösterecek önerilerle sonlanmaktadır.